काठमाडौं - नेपालमा ११ जनवरी राष्ट्रिय एकता दिवसको रूपमा विशेष महत्वका साथ मनाइन्छ। यो दिन नेपालका राष्ट्रिय नायक पृथ्वी नारायण शाहको जन्मजयन्ती पर्दछ । पृथ्वी नारायण शाहले नेपालको एकीकरणमा ऐतिहासिक योगदान दिएका थिए। उनी वि.सं. १७७९ पौष २७ गते (सन् १७२३ जनवरी ११) गोरखाको राजदरबारमा राजा नरभूपाल शाह र रानी कौशल्यावती देवीका पुत्रका रूपमा जन्मिएका थिए।

पृथ्वी नारायण शाहको योगदान
पृथ्वी नारायण शाहले १७औं शताब्दीको मध्यतिर विभिन्न साना र टुक्रिएका राज्यहरूलाई एकीकृत गरेर नेपाललाई एक अखण्ड राष्ट्रको रूपमा स्थापना गरे। त्यो समय नेपाल विभिन्न स-साना बाइसे र चौबीसे राज्यहरूमा विभाजित थियो। यी राज्यहरू आपसमा विभाजित र कमजोर थिए, जसले विदेशी हस्तक्षेपको जोखिमलाई बढाएको थियो। पृथ्वी नारायण शाहले गोरखाबाट एकीकरणको अभियान सुरु गरी काठमाडौं उपत्यकामा विजय हासिल गरे । जसलाई नेपालको राजनीतिक र सांस्कृतिक केन्द्रका रूपमा मानिन्छ।

उनले "नेपाल चार जात छत्तीस वर्णको फूलबारी हो" भन्ने दर्शनका आधारमा सबै जातजाति र संस्कृतिलाई समान रूपमा महत्त्व दिए। उनले नेपालको भूगोल, संस्कृति र सान्दर्भिक रणनीतिक अवस्थाको गहन अध्ययन गरी देशलाई सुदृढ बनाउने नीति अपनाए।

राष्ट्रिय एकता दिवसको महत्त्व
पृथ्वी नारायण शाहको योगदानलाई स्मरण गर्न र नेपालको एकताको भावना जागृत गर्न ११ जनवरीलाई राष्ट्रिय एकता दिवसका रूपमा मनाइन्छ। यस अवसरमा सरकारले सार्वजनिक बिदा घोषणा गर्छ।

विशेष गरी आज विद्यालय, विश्वविद्यालय, र सरकारी कार्यालयहरूले पृथ्वी नारायण शाहको जीवनी र योगदानबारे जनचेतना फैलाउने कार्यक्रम आयोजना गर्छन्। पृथ्वी नारायण शाहका शालिकहरूमा माल्यार्पण गरेर उनलाई सम्मान गरिन्छ।

राष्ट्रिय एकताको प्रतीकका रूपमा विभिन्न स्थानमा नेपालको झन्डा प्रदर्शन गरिन्छ। सांस्कृतिक झाँकी, नाटक र अन्य कार्यक्रमहरू आयोजना गरी पृथ्वी नारायण शाहको जीवनलाई चित्रित गरिन्छ।

पृथ्वी नारायण शाहको रणनीतिक दर्शन
उनले नेपाललाई "आफ्नो भूमि अमूल्य छ" भन्दै नेपालभित्रको प्राकृतिक र आर्थिक स्रोतलाई महत्त्व दिएका थिए। साथै,उनले भारत र चीनजस्ता छिमेकी शक्तिसँग सतर्क कूटनीति अपनाउने नीति अघि सारे। उनले विदेशी प्रभावलाई कम गर्ने र आत्मनिर्भर राष्ट्र बनाउने दृष्टिकोण राखे, जुन आज पनि नेपालको रणनीतिक दृष्टिकोणमा सान्दर्भिक छ।

राष्ट्रिय एकता दिवसको सन्देश
यो दिन केवल पृथ्वी नारायण शाहको सम्मान गर्न मात्र सीमित छैन, तर नेपालका सबै नागरिकहरूलाई एकता, सहिष्णुता, र राष्ट्रिय गौरवको भावना जागृत गराउन महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। पृथ्वी नारायण शाहको शिक्षालाई आत्मसात् गरेर देशको विकास र समृद्धिका लागि प्रयास गर्ने प्रेरणा यो दिवसले प्रदान गर्दछ।