कञ्चनपुर - कञ्चनपुरका सिमसार क्षेत्रहरू संरक्षण हुन थालेपछि  अजिङ्गरको सङ्ख्या उल्लेखनीय रूपमा वृद्धि भइरहेको छ। वन, पोखरी, नदी, तालतलैया जस्ता जलस्रोतयुक्त स्थानहरूको संरक्षणले अजिङ्गरलाई सुरक्षित बासस्थान उपलब्ध गराएको छ।

पछिल्ला पाँच वर्षमा बेलौरी र पुनर्वास क्षेत्रमा ५६ भन्दा बढी अजिङ्गर उद्धार गरी प्राकृतिक वासस्थानमा सुरक्षित रूपमा छाडिएको छ। कुण्डा सबडिभिजन वन कार्यालयका प्रमुख दिनेशकुमार यादवका अनुसार चालू आर्थिक वर्षमा मात्रै ९ वटा अजिङ्गर उद्धार भइसकेका छन्।

सुरक्षित वासस्थानको प्रमुख कारण
बेलौरी र पुनर्वास क्षेत्रमा प्रशस्त सिमसार क्षेत्र भएकाले यहाँ अजिङ्गरको बासस्थान बढ्दै गएको छ। वन कार्यालयका अनुसार तालतलैया, खोला, नदी तथा उखुखेती पर्याप्त मात्रामा उपलब्ध भएकाले अजिङ्गरलाई पर्याप्त आहारा प्राप्त भइरहेको छ। उत्तरमा लालझाडी वन क्षेत्र, दक्षिणमा भारतीय दुधवा नेशनल पार्क, पश्चिममा शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जको संरक्षण क्षेत्र रहेको हुँदा यहाँ अजिङ्गरहरू सुरक्षित रूपमा रहिरहेका छन्।

यसअघि अजिङ्गर देखिएपछि स्थानीयले मार्ने गरेका थिए। तर, हाल वन्यजन्तु संरक्षणको महत्त्व बुझ्दै उनीहरूले वन कार्यालयलाई खबर गर्ने चलन बसेको छ। उद्धार गरिएका अजिङ्गरलाई सुरक्षित वन क्षेत्रमा छाड्ने गरिएको छ।

वैजनाथ सामुदायिक वनका अध्यक्ष बहादुरसिंह महराका अनुसार अजिङ्गर विषालु नभए पनि यसले बाख्रा, मृग, मुसा, कुखुरा लगायत साना जनावरलाई सजिलै आहारा बनाउन सक्छ। तर, अहिलेसम्म मानिसलाई हानि पुर्याएको कुनै घटना दर्ता भएको छैन।

वन कार्यालयका अनुसार उद्धार गरिएका अजिङ्गर तीनदेखि पाँच मिटर लामो र ३० देखि ६० किलोग्राम तौलका रहेका छन्। फराकिलो टाउको, साना पहेँलो आँखाका साथ शरीर सेतो र छिरविरे रङको हुने अजिङ्गर सर्पको प्रजाति भए पनि विषालु हुँदैन।

वन कार्यालयले अजिङ्गर संरक्षित वन्यजन्तु भएकाले यसको चोरी सिकारी गैरकानुनी भएको उल्लेख गर्दै स्थानीयलाई सचेतना कार्यक्रमहरू सञ्चालन गरिरहेको जनाएको छ। यदि अजिङ्गर घर, खेत वा आँगनमा भेटिएमा निकट वन कार्यालय वा शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जलाई खबर गर्न आग्रह गरिएको छ।