काठमाडौं - नेपालको इतिहास हेर्दा,  नेपाली सेना केवल सशस्त्र बल मात्र होइन, यो मुलुकको स्वाभिमानको प्रतीक हो। नेपाली सेनाले न केवल मुलुकको सुरक्षा गरेकै छ, बरु विभिन्न कालखण्डमा जनताको साथ लिएर नेपाललाई गौरवशाली राष्ट्रका रूपमा स्थापित गरेको छ।

नेपालको एकीकरण यात्रा केवल राजाहरूको संकल्पले मात्र सम्भव भएको थिएन। पृथ्वीनारायण शाहको विजयी यात्रा होस् वा नेपाल–अंग्रेज युद्ध, नेपाली सेनाले आफ्नो रगत र पसिना बगाएर इतिहास रचेको छ। गोरखालीहरूको आत्मबल, जनताको योगदान, र सैनिक बलकै कारण नेपालले अँग्रेज साम्राज्यलाई घुँडा टेकाउन बाध्य पार्यो।

नेपाली सेनाले मुलुकको पहिचान जोगाउन मात्र होइन, समाजमा स्थायित्व ल्याउन पनि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ। लिच्छवीकालीन युद्धदेखि आधुनिक शान्ति स्थापनासम्म, नेपाली सेना सधैं जनताको साथमा खटिएको छ। नेपाली सेनाले न कुनै गुटबन्दी गर्‍यो, न कुनै राजनीतिक हस्तक्षेप स्वीकार गर्‍यो—यो नै यसको अनुशासनको विशेषता हो।

नेपाली सेना युद्धमैदानमा मात्र सीमित छैन। भूकम्प, बाढीपहिरो, महामारी जस्ता संकटहरूमा पनि सेना अग्रपंक्तिमा खटिएको देखिन्छ। देशभर सडक निर्माण, विपद् व्यवस्थापन, तथा विकासका परियोजनाहरूमा सेनाले खेलेको भूमिका अतुलनीय छ। काठमाडौँ–तराई द्रुतमार्गदेखि दुर्गम भेगका यातायात परियोजनासम्म सेनाको सक्रियता नेपाल विकासको मेरुदण्ड बनेको छ।

नेपाली सेना अब केवल राष्ट्रिय गाथा होइन, अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति स्थापनामा समेत सशक्त पहिचान बनाइसकेको छ। संयुक्त राष्ट्रसंघको शान्ति मिसनहरूमा नेपाली सेनाको योगदान विश्वव्यापी रूपमा सम्मानित छ।

नेपाली सेनाको स्वतन्त्रता नै यसको मुख्य शक्ति हो। इतिहास गवाह छ-जहाँ सेना राजनीतिमा मुछियो, त्यहाँ राष्ट्रको स्थायित्व डगमगायो। त्यसैले, सेनालाई निष्पक्ष र अनुशासित राख्नु अपरिहार्य छ।