काठमाडौं - आज स्वर्गीय राजा वीरेन्द्र शाहको ८० औँ जन्मजयन्ती देशभर विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइएको छ। जनप्रिय र देशभक्त राजाको रूपमा परिचित राजा वीरेन्द्रले आफ्नो शासनकालमा नेपाललाई अन्तर्राष्ट्रिय जगतमा शान्ति र स्थिरताका प्रतीकका रूपमा स्थापित गर्न महत्वपूर्ण पहल गरेका थिए।

वि.सं. २००२ साल पुष १४ गते राजा महेन्द्रका ज्येष्ठ सुपुत्रका रूपमा जन्मिएका राजा वीरेन्द्रले प्रारम्भिक शिक्षा दरबारमै प्राप्त गरे। दार्जीलिङको सेन्ट जोसेफ कलेज र बेलायतको इटन कलेजमा अध्ययन गरेपछि, जापान र अमेरिकामा थप शिक्षा हासिल गर्नुभएका उनले आधुनिक र पारम्परिक ज्ञानको संगमबाट नेतृत्व विकास गरेका थिए।

शान्ति क्षेत्रको प्रस्ताव
राजा वीरेन्द्रले नेपालको सार्वभौमसत्ता र शान्तिलाई प्राथमिकता दिंदै नेपाललाई "शान्ति क्षेत्र" घोषित गर्ने प्रस्ताव संयुक्त राष्ट्रसंघ लगायत विश्व समुदायमा राखेका थिए। यस प्रस्तावले नेपाललाई विश्वमा शान्तिपूर्ण देशको रूपमा स्थापित गर्ने प्रयास गर्‍यो।

प्रजातन्त्र र जनताको आवाज
वि.सं. २०३६ सालको जनमत संग्रहले राजा वीरेन्द्रलाई जनताको चाहनालाई प्राथमिकता दिने संवेदनशील नेतृत्वको रूपमा चिनायो। पञ्चायती शासन र बहुदलीय प्रणालीको विकल्प जनतासमक्ष प्रस्तुत गरेर उनले जनताको आवाजलाई सम्मान गरे। वि.सं. २०४६ सालको जनआन्दोलनपछि प्रजातन्त्र पुनःस्थापनामा उनले भूमिका निर्वाह गरेका थिए।

रहस्यमय अन्त्य
नेपालको इतिहासमा शान्तिवादी राजाको छवी बनाएका राजा वीरेन्द्रको वि.सं. २०५८ साल जेठ १९ गते भएको रहस्यमय निधनले देशभर शोक छायो। नारायणहिटी दरबारभित्र भएको घटनाले नेपालको राजनीतिक र सामाजिक जीवनमा गहिरो असर पुर्‍यायो।

सम्झनामा राजा वीरेन्द्र
आज पनि राजा वीरेन्द्रको योगदान र दूरदर्शितालाई नेपाली जनताले सम्मानका साथ स्मरण गर्छन्। उनको नेतृत्वको उत्तराधिकारले नेपालमा शान्ति, स्थिरता, र विकासका मूल्यहरूलाई अघि बढाउन प्रेरणा दिएको छ।